Drodzy Rodzice
Informujemy, że w Naszej szkole prowadzone są lekcje wychowania do życia w rodzinie. Zajęcia te są integralną częścią programu wychowawczo – profilaktycznego szkoły, Są obowiązkowe dla wszystkich uczniów. Wszystkie zajęcia są dostosowane do wieku i wrażliwości uczniów. Mają na celu ukazywanie wartości rodziny w życiu osobistym człowieka oraz pomoc w przygotowaniu się do zrozumienia i akceptacji przemian okresu dojrzewania. Wiedza przekazywana podczas zajęć jest zgodna z nauczaniem Kościoła Katolickiego. Zajęcia są prowadzone prze osobę przygotowaną do tego zajęcia po przez ukończenie między innymi: Studiów na Rodziną na UKSW.
Rozkład treści nauczania dla klas IV-VIII szkoły podstawowej (do programu „Wędrując ku dorosłości”)
Podstawa programowa zajęć szkolnych „wychowanie do życia w rodzinie” (rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 roku) została dostosowana do nowego podziału etapów nauczania. Treści programowe tych zajęć, zgodnie z decyzją MEN, są przeznaczone do realizacji w pięciu klasach: od IV do VIII.
Nowa podstawa programowa, w porównaniu z poprzednią jest znacznie poszerzona i uszczegółowiona, a treści nauczania sformułowane w języku wymagań zostały podzielone na sześć działów: rodzina, dojrzewanie, seksualność człowieka, życie jako fundamentalna wartość, płodność, postawy. Seksualność człowieka w nowych podstawach została potraktowana integralnie i powiązana ze wszystkimi wymiarami osoby. Uwzględniono nie tylko aspekt fizyczny, ale także psychiczny, intelektualny, społeczny i moralny człowieka. Takie ujęcie obliguje do zwrócenia szczególnej uwagi na osobowe odniesienie do seksualności (traktowanie podmiotowe), a także uwzględnienie istotnych zagadnień wychowawczych jak: szacunek, miłość i troska o dobro najbliższych. Rozkład treści nauczania Wiedza dotycząca rozwoju płciowego, zmian psychicznych, komunikacji w rodzinie i przygotowania do pełnienia przyszłych ról małżeńskich i rodzicielskich jest tak ułożona, aby umożliwiała uczniom nie tylko zdobywanie informacji, ale także pomagała w rozwijaniu kompetencji społecznych. Niektóre treści programowe mają charakter „dalekosiężny”, dotyczą starszej młodzieży, np. dojrzałość do małżeństwa i założenia rodziny Intencją tego programu jest przede wszystkim wsparcie młodych ludzi w ich harmonijnym i bezpiecznym rozwoju.
Klasa IV
1. Funkcje rodziny:
- prokreacyjna i opiekuńcza,
- wychowawcza i psychiczno-uczuciowa,
- ekonomiczna,
- rekreacyjna – towarzyska i kulturowa,
- socjalizacyjna i integracyjno-kontrolna.
2. Relacje w rodzinie
- miejsce dziecka w rodzinie i jego rola,
- odpowiedzialność wszystkich członków za atmosferę panującą w rodzinie: uprzejmość, uczynność,
- okazywanie szacunku rodzicom, dziadkom, rodzeństwu; sposoby wyrażania wdzięczności,
- tradycje rodzinne i wspólne świętowanie,
- zasady savoir-vivr’u wobec najbliższych i w różnych sytuacjach społecznych.
3. Dojrzewanie
- Człowiek – istota płciowa,
- charakterystyka zmian fizycznych i psychicznych okresu adolescencji (dziewcząt i chłopców),
- higiena okresu dojrzewania.
4. Życie jako fundamentalna wartość
- rozwój prenatalny dziecka,
- przyjęcie dziecka do rodziny,
- postawa szacunku i troski wobec życia i zdrowia dziecka.
5. Prawo człowieka do intymności
- sfera intymności – sferą bezpieczeństwa,
- potrzeba nieufności i dystansu wobec obcych ludzi,
- prawo nietykalności osobistej i ochrona tego prawa.
Klasa V
1. O budowaniu bliskich relacji w rodzinie
- rodzina miejscem zaspokojenia potrzeb człowieka (biologicznych, fizycznych, emocjonalnych,
- intelektualnych, i duchowych),
- budowanie relacji a uczucia, postawy i zachowania,
- rodzaje uczuć,
- sposoby wyrażania i komunikowania uczuć, w tym wyrażanie postawy miłości do najbliższych.
2. Formacyjna rola rodziny w zakresie:
- przekazywania wiedzy o życiu, człowieku i świecie,
- kształtowania postaw,
- ćwiczenia umiejętności,
- tworzenia hierarchii wartości,
- uczenia norm i zgodnych z nimi zachowań.
3. Komunikacja w rodzinie
- czynniki wspierające komunikację w rodzinie,
- najczęstsze przyczyny konfliktów rodzinnych,
- sposoby rozwiązywania konfliktów,
- umiejętność przepraszania i wybaczania.
4. Czas wolny
- sposoby wykorzystania czasu wolnego; rozwijanie pasji, zainteresowań,
- umiejętność organizowania świętowania i kultywowania tradycji rodzinnych, narodowych i regionalnych,
- rola kontaktów ze światem kultury i przyrodą,
- savoir-vivre –zachowanie w kontakcie z przyrodą i w miejscach związanych z kulturą (w teatrze, w filharmonii, w kinie).
5. Budowanie relacji koleżeńskich i przyjacielskich
- umiejętność tworzenia relacji międzyludzkich,
- znaczenie relacji międzyosobowych w rozwoju społeczno-emocjonalnym,
- podtrzymywanie więzi koleżeńskich i przyjacielskich,
- warunki przyjaźni,
- przyjaźń szkołą charakteru,
- pozytywny stosunek do niepełnosprawnych kolegów i przyjaciół.
6. Problemy rozwoju psychofizycznego dziewcząt i chłopców
- odmienność tempa rozwoju nastolatków,
- akceleracja – przyspieszenie rozwoju fizycznego,
- labilność emocjonalna w okresie pokwitania,
- wyjaśnienie wątpliwości związanych z rozwojem adolescentów.
7. Media – zalety i minusy
- świadome korzystanie ze środków społecznego przekazu,
- wybór określonych treści,
- limitowanie czasu poświęconego mediom.
Klasa VI
1. Rodzina w społeczeństwie
- typy i struktury rodziny: wielopokoleniowa, pełna, niepełna, zrekonstruowana,
- rodzina zastępcza; adopcja.
2. Pomoc instytucjonalna rodzinie
- w sytuacji choroby,
- zachowań ryzykownych i uzależnienia,
- ubóstwa i bezrobocia,
- problemów pedagogicznych, psychologicznych i prawnych.
3. Komunikacja interpersonalna
- zasady i znaczenie komunikacji międzyludzkiej,
- odpowiedzialność za manifestowane reakcje – wypowiadane i pisane słowa (również w Internecie),
- radzenie sobie w sytuacji presji grupy,
- kształtowanie i wyrażanie postaw asertywnych,
- sposoby odwiania tak, by nie ranić drugiej osoby,
- sposoby radzenia sobie w sytuacjach konfliktu i stresu.
4. Higiena i zdrowie nastolatków
- zasady właściwego odżywiania i higienicznego trybu życia,
- typowe kłopoty nastolatka (z cerą, potliwością, przetłuszczaniem się włosów),
- zasady higieny osobistej, ubioru, otoczenia,
- właściwe odżywianie; zaburzenia funkcjonowania organizmu w przypadku anoreksji i bulimii,
- higieniczny tryb życia: sen, odpoczynek.
5. Obrona własnej intymności
- szacunek dla ciała w kontekście godności człowieka,
- zachowania, które łamią prawo do intymności,
- sytuacje, które naruszają intymność,
- asertywność wobec próby naruszenia sfery intymnej,
- konieczność wypracowania postawy czujności wobec dwuznacznych zachowań innych osób.
6. Media – za i przeciw
- specyfika mediów,
- zagrożenie uzależnieniem od gier komputerowych,
- cyberprzemoc (stalking, cyberbulling),
- media społecznościowe (hejting),
- strony pornograficzne (przedmiotowe traktowanie człowieka; możliwość uzależnienia).
Klasa VII
1. Dojrzałość – to znaczy…
- kryteria dojrzałości (biologiczna, psychiczna, społeczna, prawna),
- samowychowanie, samodyscyplina a samodzielność i wolność.
2. Rozwój fizyczny
- przejawy dojrzewania biologicznego dziewcząt i chłopców,
- problemy okresu dojrzewania.
3. Zmiany psychiczne okresu dojrzewania
- burzliwe wzrastanie,
- krytycyzm wobec dorosłych,
- poszukiwanie własnej tożsamości.
4. Przekazywanie życia
- małżeństwo – miłość i odpowiedzialność,
- działanie hormonów płciowych.
5. Mężczyzna i kobieta. Układ rozrodczy
- budowa i działanie męskiego układu płciowego,
- budowa i działanie żeńskiego układu płciowego.
6. Ciąża – czas oczekiwania
- zapłodnienie,
- rozwój dziecka, okres zarodkowy, płodowy,
- przebieg ciąży.
7. Pierwsze kroki w szczęśliwe dzieciństwo
- rola miłości matki i ojca od poczęcia dziecka,
- szkoła rodzenia,
- naturalny poród,
- karmienie naturalne,
- przyjęcie dziecka jako nowego członka rodziny,
- gdy rodzi się dziecko niepełnosprawne…
8. Rozwój człowieka
- okres noworodkowy,
- okres niemowlęcy,
- okres przedszkolny,
- młodszy wiek szkolny,
- starszy wiek szkolny,
- dorosłość,
- starość.
9. Komunikacja w rodzinie
- rola rozmowy,
- uczucia – ich rola,
- warunki dobrej komunikacji międzyosobowej.
10. Savoir-vivre, czyli sztuka życia
- rola savoir-vivre w życiu człowieka,
- właściwy ubiór,
- dobre maniery w praktyce,
- asertywność – dobra ochrona.
11. Pierwsze uczucia
- fascynacje płcią przeciwną, zachowania,
- randki – motywy umawiania się,
- spotkania i rozstania.
12. Zagrożenia, uzależnienia
- utrata wolności,
- rodzaje uzależnień,
- czynniki ryzyka,
- co sprzyja uzależnieniom,
- uzależnienie od substancji psychoaktywnych.
13. Uzależnienia behawioralne
- uzależnienia od komputera i Internetu,
- fonoholizm,
- zakupoholizm,
- autoagresja,
- pornografia.
14. Rola autorytetu w życiu człowieka
- autorytet w relacji osobowej,
- autorytet a idol,
- gdy upada autorytet…
Klasa VIII
1. Rozwój psychoseksualny człowieka
- cielesność, płciowość, seksualność,
- różnice w rozwoju psychoseksualnym dziewcząt i chłopców,
- identyfikacja z własną płcią,
- męskość, kobiecość; komplementarność płci.
2. Miłość w życiu człowieka
- budowanie relacji międzyosobowych w okresie młodzieńczym,
- zakochanie i miłość,
- rodzaje miłości i etapy jej rozwoju.
3. Odpowiedzialność w przeżywaniu własnej płciowości i budowanie szczęśliwych więzi
- integracja seksualna,
- prawo pierwszych połączeń,
- wzajemna pomoc i szacunek,
- związek między aktywnością seksualną a miłością i odpowiedzialnością,
- problemy z przedmiotowym traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej,
- argumenty biomedyczne, psychologiczne, społeczne i moralne za inicjacją seksualną w małżeństwie.
4. Przedwczesna inicjacja seksualna
- przyczyny, skutki i profilaktyka,
- choroby przenoszone drogą płciową, w tym AIDS (specyfika, rozwój, i objawy; profilaktyka),
- ciąża nieletnich; zagrożenie aborcją,
- różne odniesienia do seksualności: permisywna, relatywna i normatywna.
5. Płodność człowieka
- charakterystyka płodności mężczyzny i kobiety,
- metody rozpoznawania płodności, ich przydatność w planowaniu rodziny i diagnostyce zaburzeń,
- problemy z płodnością, przyczyny, skutki, profilaktyka i leczenie,
- zapłodnienie in vitro a naprotechnologia,
- antykoncepcja i jej rodzaje; ocena w aspekcie medycznym, psychologicznym, ekologicznym, ekonomicznym, społecznym i moralnym,
- różnice między antykoncepcją a naturalnym planowaniem rodziny.
6. Rodzina w kontekście trwałości małżeństwa, miłości, wzajemnego szacunku i troski
- dojrzałość do małżeństwa i założenie rodziny,
- kryteria wyboru małżonka,
- motywy zawierania małżeństwa,
- czynniki warunkujące trwałość małżeństwa,
- powodzenie relacji małżeńskiej i rodzinnej,
- troska o osoby chore i niepełnosprawne,
- sytuacja rodziny w przypadku śmierci dziecka przed narodzeniem,
- śmierć w rodzinie i współtowarzyszenie bliskim w przeżywaniu żałoby,
- zachowanie pamięci o zmarłych.
7. Rodzina a normy i prawo
- normy moralne w życiu małżeńskim i rodzinnym.
- przepisy prawa chroniące rodzinę.